កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-កូរ៉េ (CKFTA) ត្រូវបានចុះហត្ថលេខាលើច្បាប់នៅកម្ពុជាក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ហើយរំពឹងថានឹងផ្តល់សច្ចាប័ននៅខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២។ CKFTA គួរតែជំរុញពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរជាមួយនឹងការយល់ព្រមដកពន្ធលើផលិតផល 95.6% ដែលនាំចូលពីកម្ពុជា ខណៈកម្ពុជានឹងលុបចោលពន្ធលើទំនិញនាំចូល 93.8%។
ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីកម្ពុជា-កូរ៉េខាងត្បូងមានតម្លៃ 885 លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ 2020 និងកើនឡើង 9% ដល់ 965 លានដុល្លារនៅឆ្នាំ 2021 (ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីបានឈានដល់ជាង មួយពាន់លានដុល្លារអាមេរិក មុនពេលមានជំងឺរាតត្បាត)។ លើសពីនេះ កម្ពុជាបាននាំចូលផលិតផលដែលសរុបជាទឹកប្រាក់ជាង 600លានដុល្លារពីកូរ៉េខាងត្បូងក្នុងឆ្នាំ 2021 ខណៈការនាំចេញឈានដល់ 341 លានដុល្លារទៅកាន់ប្រទេសអាស៊ីបូព៌ា។
សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា CKFTA បង្ហាញពីឱកាសសម្រាប់ការវិនិយោគបន្ថែមក្នុងឧស្សាហកម្មកែច្នៃផលិតផលដែលកើតចេញពីផលិតផលដើមតាមរយៈ ‘គំរូអាជីវកម្មបូកមួយ’ ដែលក្នុងនោះក្រុមហ៊ុនកូរ៉េខាងត្បូងអាចពង្រីកបណ្តាញខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់របស់ពួកគេដែលបានអភិវឌ្ឍមិនត្រឹមតែនៅក្នុងប្រទេសចិនប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងប្រទេសវៀតណាម ឬប្រទេសថៃផងដែរ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ CKFTA ស្ថិតនៅក្រោម ‘គោលនយោបាយភាគខាងត្បូងថ្មី’ របស់កូរ៉េខាងត្បូង។ គោលនយោបាយនេះត្រូវបានចាត់ទុកថាជាគំនិតផ្តួចផ្តើមការទូតបង្រួបបង្រួមដំបូងរបស់ទីក្រុងសេអ៊ូល និងមានគោលបំណងជំរុញទំនាក់ទំនងជាមួយអាស៊ាន និងឥណ្ឌា។
កម្ពុជាកំពុងសម្លឹងរកការធ្វើពិពហុកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនឱ្យឆ្ងាយពីសម្លៀកបំពាក់ វាយនភ័ណ្ឌ និងទេសចរណ៍
បន្ថែមពីលើការបង្កើនពាណិជ្ជកម្ម កម្ពុជាកំពុងសង្ឃឹមថាក្រុមហ៊ុនកូរ៉េខាងត្បូងអាចជួយធ្វើពហុកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនឱ្យឆ្ងាយពីផ្នែកសំខាន់នៃផលិតកម្មកាត់ដេរ និងវាយនភណ្ឌ និងទេសចរណ៍។
រោងចក្រកាត់ដេរ និងវាយនភណ្ឌ បង្កើតបានប្រហែល 80% នៃការនាំចេញរបស់កម្ពុជា រួមចំណែកដោយ ផលិតផលក្នុងស្រុក៣០% នៃផលិតផលសរុប និងផ្តល់ការងារដល់កម្មករជាង 800,000នាក់ នៅទូទាំងប្រទេស។ ឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍រួមចំណែក 12% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។ រដ្ឋាភិបាលគ្រោងនឹងបង្កើនការនាំចេញផលិតផលមិនរួមបញ្ជូលវាយនភណ្ឌ និងសម្លៀកបំពាក់ដល់ 15% ក៏ដូចជាទំនិញកសិកម្មកែច្នៃ 12% នៅឆ្នាំ ២០២៥។
មានក្រុមហ៊ុនផលិតកូរ៉េខាងត្បូងជាង 300 នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលភាគច្រើនកំពុងប្រតិបត្តិការក្នុងឧស្សាហកម្មផលិតទំនិញស្រាសៗ ដោយផលិតទំនិញដូចជាសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងកាបូបធ្វើដំណើរ ។ កម្ពុជានាំចេញផលិតផលកសិកម្មឆៅរួមមានកៅស៊ូ ផ្លែឈើ និងម្សៅទៅកូរ៉េខាងត្បូង ព្រមទាំងគ្រឿងអគ្គិសនី និងគ្រឿងអេឡិចត្រូនិក។ កម្ពុជាពឹងផ្អែកលើប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងសម្រាប់ទំនិញអេឡិចត្រូនិក និងគ្រឿងដំឡើងទំនើបបន្ថែមទៀត ដែលទាមទារបច្ចេកវិទ្យាដែលមានការអភិវឌ្ឍន៍ខ្ពស់។
គ្រឿងអេឡិចត្រូនិច និងការផលិតរថយន្ត
ទោះបីជាគ្រឿងអេឡិចត្រូនិកជាផ្នែកតូចមួយនៃការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅកាន់កូរ៉េខាងត្បូង (ប្រមាណ 35 លានដុល្លារអាមេរិក) ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានកំណត់ឧស្សាហកម្មអេឡិចត្រូនិក និងរថយន្តជាឧស្សាហកម្មអាទិភាពដែលនឹងជួយលើកកម្ពស់ប្រទេសនៃតម្លៃខ្សែសង្វាក់របស់ពិភពលោក។ ប្រទេសកម្ពុជាមានសក្ដានុពលក្នុងការក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌលផលិតរថយន្ត និងគ្រឿងអេឡិចត្រូនិក ដោយមើលឃើញពី ឱកាសបន្ថែមពីប្រទេសជិតខាងរបស់ខ្លួនដូចជា ថៃ និងវៀតណាម ដែលមានមជ្ឈមណ្ឌលផលិតរថយន្ត និងអេឡិចត្រូនិកយ៉ាងល្អរៀងៗខ្លួន។ ទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ប្រទេសនៅតាមបណ្តោយដីសណ្ដទន្លេមេគង្គ ដែលជាអនុតំបន់ដែលកំពុងទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍ពីវិនិយោគិនបរទេសដែលកំពុងទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ពីល្បឿននៃការបង្កើនសមាហរណកម្មក្នុងតំបន់ កំពុងជួយកម្ពុជាឱ្យក្លាយជាមូលដ្ឋានផ្គត់ផ្គង់សម្រាប់គ្រឿងបន្លាស់អេឡិចត្រូនិច និងរថយន្តជំនួសឱ្យរោងចក្រនៅក្នុង ថៃ និងវៀតណាម។
ការកែច្នៃកសិផល
ការបង្កើតតម្លៃបន្ថែមក្នុងវិស័យកសិកម្មគឺជាយុទ្ធសាស្ត្រមួយដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងធ្វើធនាគារកិច្ចដើម្បីធ្វើពហុកម្មសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។ ដីរាបស្មើរបស់ប្រទេស និងការទទួលបានប្រភពទឹកដ៏ធំ មានន័យថា កសិកម្មមានសក្តានុពលខ្លាំងសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍។ កម្ពុជានាំចេញកសិផលទៅជាង 68 ប្រទេស ដែលបង្កើតប្រាក់ចំណូលសរុបចំនួន 4,68 ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២១។ ផលិតផលឆៅសំខាន់ៗដែលត្រូវបាននាំចេញរួមមាន អង្ករ កៅស៊ូ ថ្នាំជក់ ស្វាយ ចេក ពោត ម្រេច ប្រេងដូង និងគ្រាប់ស្វាយចន្ទី។ តាមរយៈ FTA កម្ពុជាកំពុងស្វែងរកការបង្កើនតម្លៃនាំចេញ ជាពិសេសសម្រាប់ផលិតផលកសិកម្មដែលអាចបន្ថែមតម្លៃបន្ថែមទៀត។ ការបង្កើនសមត្ថភាពកសិផលកែច្នៃរបស់កម្ពុជាអាចភ្ជាប់វិស័យនេះទៅនឹងខ្សែសង្វាក់តម្លៃកាន់តែច្រើន។ ឧទាហរណ៍ កម្ពុជានាំចេញអង្ករជាង 60 ម៉ឺនតោនក្នុងមួយឆ្នាំ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ឱកាសសក្តានុពលកាន់តែច្រើនមានតាមរយៈការកែច្នៃអង្ករឱ្យក្លាយជាផលិតផលផ្សេងទៀតដូចជាគុយទាវជាដើម។
វិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នត្រូវបានបែងចែកជាច្រើនផ្នែកនិងគ្របដណ្ដប់ដោយម្ចាស់អាជីវកម្មខ្នាតតូច។ ឧស្សាហកម្មនេះបង្កបញ្ហាប្រឈមយ៉ាងសំខាន់ក្នុងវិស័យដូចជា ការរក្សាស្តង់ដារគុណភាព និងគោលនយោបាយដើម្បីគាំទ្រប្រសិទ្ធភាពក្នុងចំណោមកសិករខ្នាតតូច និងមធ្យម។
ដំណើរការកំណែទម្រង់ ដើម្បីជួយជំរុញការវិនិយោគបរទេសនៅកម្ពុជា
វិនិយោគិនកូរ៉េខាងត្បូងនឹងមានទំនុកចិត្តលើកំណែទម្រង់គាំទ្រអាជីវកម្មដែលកំពុងបន្តដំណើរដោយកម្ពុជាបានអនុម័តក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំកន្លងទៅ។ ច្បាប់ស្តីពីការវិនិយោគ ដែលចេញក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ 2021 បានផ្តល់ការលើកទឹកចិត្តដល់ឧស្សាហកម្មចំនួន 19 ដែលបានជ្រើសរើស។ ការលើកទឹកចិត្តទាំងនេះមានចាប់ពីការលើកលែងពន្ធលើប្រាក់ចំណូល ការកាត់បន្ថយការចំណាយដើមទុនតាមរយៈយន្តការរំលោះពិសេស និងការលើកលែងពន្ធគយនាំចេញ។ លើសពីនេះ អាជីវកម្មដែលមានសិទ្ធិក៏អាចទទួលបានការលើកលែងពន្ធលើតម្លៃបន្ថែមសម្រាប់ការនាំចូលឧបករណ៍សំណង់ ទិន្នន័យផលិតកម្ម និងឧបករណ៍ផលិត ក្នុងចំណោមផលិតផលផ្សេងៗទៀត។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏បានព្យាយាមកែលម្អបរិយាកាសការងារទាំងមូល ដោយដាក់ចេញនូវផែនការសោធននិវត្តន៍ថ្មី និងធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ការងារ។ ក្រោមគ្រោងការណ៍ប្រាក់សោធននិវត្តន៍ថ្មី អត្ថប្រយោជន៍សង្គមថ្មីចំនួន 4 ត្រូវបានណែនាំសម្រាប់កម្មករ។ ទាំងនេះគឺជា: ប្រាក់សោធននិវត្តន៍មនុស្សចាស់, សោធននិវត្តន៍ជនពិការ, ប្រាក់សោធននិវត្តន៍របស់អ្នករស់រានមានជីវិត, ប្រាក់ឧបត្ថម្ភបុណ្យសព។
ទន្ទឹមនឹងនេះ វិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីការងារ រួមមានការអនុញ្ញាតឱ្យអាជីវកម្មកំណត់ម៉ោងធ្វើការជាបីវេន ហើយវិវាទការងារអាចនឹងត្រូវបញ្ជូនទៅតុលាការ ប្រសិនបើភាគីវិវាទមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្ដិវិធី ។ រដ្ឋាភិបាលសង្ឃឹមថា ការផ្លាស់ប្តូរទាំងនេះអាចពង្រឹងសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងរបស់កម្ពុជា និងជួយសម្រេចគោលដៅក្លាយជាប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ2030 និងជាប្រទេសដែលមានចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ 2050។
ប្រភព៖ ASEAN BRIEFING